Zullen de andere gemeenten van het Brusselse Gewest volgen ?
Brussel wil een laboratorium worden waar politici, burgers, sociale bewegingen, wetenschappelijke instellingen en start-ups samen vorm geven aan hun stad. Zo ondertekende het Brusselse stadsbestuur eind 2019 een zogenaamd participatiehandvest, dat 11 concrete actiepunten voorziet. De stad Brussel wil daarmee onder andere de banden met haar inwoners sterker aanhalen.
Wijkraden met eigen burgerbudgetten
Het handvest voorziet de opstart van wijkraden, deels samengesteld uit gelote burgers en deels uit vertegenwoordigers van lokale verenigingen en comités. De oprichting van de acht wijkraden zal gefaseerd gebeuren tussen maart 2020 en 2024.
Opvallend is dat men sterk wil inzetten op loting van burgers, ook een duidelijke trend in andere gemeenten. Brussel wil burgers loten voor wijkraden, voor inspraak bij projecten... Dat is een actieve inspanning om tot een betere afspiegeling van de samenleving te komen: voldoende mannen en vrouwen, hoog- en laaggeschoolden, jongeren en ouderen. Zo’n representatieve aanpak kan absoluut een meerwaarde betekenen tegenover bijeenkomsten met toevallige – vaak dezelfde – aanwezigen: de participatie-elite.
Deze wijkraden krijgen ook burgerbudgetten ter beschikking. Daarmee kunnen ze lokale burgerprojecten steunen en mee richting geven aan de prioritaire investeringen in hun directe leefomgeving. De eerste wijkraad in Neder-over-Heembeek zal alvast een miljoen euro ‘beheren’. Later zullen grotere en kleinere wijken ook middelen ontvangen in verhouding tot hun omvang.
Als burgers zelf mogen kiezen waarin ze dat ‘eigen’ geld investeren, dan geef je als overheid échte inspraak in het beleid’. Deze participatievorm nodigt dan ook meer uit tot deelname en betrokkenheid dan enkel spreekrecht op een infoavond.
Initiatiefrecht en innovatie
Het handvest voorziet ook in een initiatiefrecht voor burgers op de gemeenteraad. Brusselaars kunnen dan inhoudelijke punten op de agenda van de gemeenteraad plaatsen. Dit nieuwe initiatiefrecht gaat verder dan de reeds bestaande burgerinterpellaties: vandaag kunnen burgers, mits 20 handtekeningen, enkel een vraag stellen op de gemeenteraad. Het nieuwe burgerinitiatief vereist weliswaar de steun van 2.000 inwoners, maar heeft een groter politiek gewicht. De gemeenteraad moet binnen de 12 maanden debatteren en – belangrijk! – stemmen over deze kwestie.
Ook bij grote stadsprojecten wil Brussel meer debat en participatie. De stad wil daarbij investeren in innovatieve overlegmethoden, zoals burgerpanels en gemengde commissies. Ook hier is Brussel van plan om een representatief staal van de bevolking te voorzien via loting.
Wijkfacilitatoren
Wijkfacilitatoren moeten de burgers moeten ondersteunen en samenwerking stimuleren met spelers op het terrein om de burgerparticipatie en -innovatie aan te zwengelen. Zij moeten onder andere de administratieve lasten verlichten en projecten begeleiden vanaf de ontwikkelingsfase.
Digitaal participatieplatform
De stad lanceert ook het digitale participatieplatform www.brusselsamen.be, dat een toolbox met participatiemethodieken voorziet voor de wijkraden. Daarmee wil de stad meer en jongere mensen bereiken en tevens een centraal en overzichtelijk info- en aanspreekpunt voorzien naar alles wat op vlak van participatie gebeurt.
Bronnen: brusselsamen.be - Bruzz.be – Handvest voor burgerparticipatie