De Zwitsers mogen op regelmatige basis meebeslissen over hun samenleving. Zondag 27 september mogen ze vijf voorstellen beoordelen. Eén van de voorstellen gaat over immigratie.
Vaderschapsverlof en gevechtsvliegtuigen
Normaal zou het referendum al veel vroeger plaats gevonden hebben, maar door de corona epidemie werd het uitgesteld. De Zwitsers mogen nu in totaal over vijf voorstellen beslissen. Het eerste belangrijke voorstel gaat over twee weken vaderschapsverlof dat door de overheid betaald zou worden. Een ander belangrijk voorstel gaat over de aankoop van gevechtsvliegtuigen voor 5 miljard pond. Beide voorstellen zijn reeds goedgekeurd door het parlement, maar de initiatiefnemers vonden dat de burger toch zijn finale goedkeuring moest kunnen geven.
De twee andere voorstellen zijn een verhoging van de fiscale aftrek voor kinderen en kinderopvang, en een betere bescherming van wolven.
Bilateraal akkoord rond vrij verkeer van personen
Sinds 2002 heeft Zwitserland als niet EU-lid een bilateraal akkoord met de EU rond vrij verkeer van personen. Het akkoord houdt in dat onderdanen van de EU en Zwitserland genieten van het wederkerig recht op toegang, verblijf, toegang tot een economische activiteit in loondienst, de vestiging als zelfstandige, alsmede op voortzetting van het verblijf op dit grondgebied nadat het dienstverband is beëindigd. Het recht op toegang tot en verblijf geldt voor iedereen, met inbegrip van personen die in het ontvangende land geen economische activiteit uitoefenen. Het is nu dit akkoord met de EU dat ter stemming ligt.
Brexit argumenten
De rechtse Volkspartij, de grootste partij in het parlement, is de initiatiefnemer van het voorstel om het vrije verkeer van personen op te heffen. Zij waarschuwen voor de gevolgen bij een bevolkingstoename van 8,6 miljoen nu naar 10 miljoen tegen 2050. “De woningschaarste en woningprijzen zullen toenemen, de scholen zullen plaats tekort hebben en de files in het verkeer zullen toenemen. Ook de criminaliteit zal toenoemen en de kosten voor de sociale zekerheid zullen stijgen.”
Handelsakkoorden met EU op de helling
Het akkoord rond vrij verkeer van personen is echter gekoppeld aan zes andere bilaterale akkoorden met de EU. Als Zwitserland het vrije verkeer van personen opzegt, worden de zes andere handelsakkoorden ook automatisch opgezegd.
Volgens peilingen zou ongeveer 63% van de bevolking daarom tegenstemmen, al zijn er sterke regionale verschillen. De meeste tegenstanders hebben er namelijk geen zin in om de economische betrekkingen met de belangrijkste handelspartner op te zeggen (de helft van de Zwitserse export gaat naar de EU), zeker niet in deze economisch onzekere tijden.
Update: de Zwitsers beslisten om het akkoord met de EU rond vrij verkeer van personen te behouden.
Bronnen:
https://www.channelnewsasia.com/news/world/switzerland-referendum-vote-immigration-eu-13137358
https://www.eda.admin.ch/dea/en/home/europapolitik/ueberblick/bilaterale-1.html
https://lenews.ch/2020/09/11/referendum-swiss-to-vote-on-ending-eu-agreement/
http://publications.europa.eu/resource/cellar/1a2278ce-1f6b-4795-b165-d306fcc0fe52.0017.02/DOC_1