De opwarming van de aarde is een feit. We voelen en zien aan alles dat we ons moeten wapenen tegen de klimaatopwarming. Sommigen twijfelen nog over de oorzaak (door de mens of niet), maar dat kan geen excuus zijn om niet te werken aan vervuiling, biodiversiteit, waterbeheer en energieverspilling. We moeten gewoon onze planeet verzorgen.
We onderschrijven de ambities om tegen 2050 netto geen broeikasgassen meer uit te stoten. Dit zal grote inspanningen vergen in alle mogelijke sectoren.
We moeten onze gemeenten en ons land bovendien vergroenen en omvormen naar een klimaatrobuuste leefomgeving.
1. VERVUILING STOPPEN
Depolitisering
Omdraaien van de bewijslast
Vandaag zijn het de milieu-inspecteurs die moeten onderzoeken en bewijzen of een bedrijf de gezondheid van omwonenden schaadt. De bewijslast moet voor de industrie zijn, zoals dat ook bij farmaceutische bedrijven gebeurt. Nu horen we van bedrijven als 3M te vaak hetzelfde argument: zij doen niets verkeerd, want er is geen norm. Op die manier kunnen inspecteurs pas aan de slag als er verontreiniging is en als het voor de gezondheid van omwonenden te laat is.
Afstand tussen politiek en aanvrager vergunning
Ook is het niet meer van deze tijd dat een schepencollege, deputatie of minister een vergunning moet verlenen, wat de deur open zet voor politieke beïnvloeding en netwerkcorruptie. We pleiten ervoor om omgevingsvergunningen te laten toekennen door de milieuadministratie. Wie in beroep wil gaan tegen een beslissing, moet wel nog steeds bij de bevoegde schepen, deputée of minister terechtkunnen.
Audit van milieuadministratie
We willen dat er een einde komt aan niet gefundeerde besparingen op de milieuadministratie. Audit Vlaanderen moet aan de hand van een audit in kaart brengen wat de noodwendigheden zijn qua personeel, infrastructuur en regelgeving.
Transparantie
We willen de informatiedoorstroom verbeteren met een milieudatabank waar alle betrokken partijen de nodige gegevens kunnen raadplegen, ook burgers, die een beter zicht moeten krijgen op wat er in hun omgeving gebeurt. Daarnaast willen we dat vergunningen enkel nog verleend kunnen worden op basis van een omgevingsscan, waarbij een impactanalyse gebeurt op niveau van de omgeving en niet op niveau van het bedrijf.
Preventief
Geen eeuwigdurende vergunningen
PRO wil komaf maken met de eeuwigdurende vergunningen. Als er nieuwe informatie is, moet de vergunning onmiddellijk aangepast kunnen worden.
Milieu-impact bij beslissingen
PRO wil dat de milieu-impact geëvalueerd wordt bij elke beleidsbeslissing, net zoals de financiële impact (begroting).
2. HEMELWATERPLAN
Verplicht in elke gemeente
Slechts 10 procent van de Vlaamse gemeenten heeft een hemelwaterplan. Zo'n hemelwaterplan heeft als doel om een gemeente te wapenen tegen waterbommen en periodes van droogte. Het uitwerken van een hemelwaterplan is vandaag een vrijblijvende suggestie voor gemeenten. Daardoor is het plan van heel wat gemeenten ontoereikend.
Tegen waterbommen denken we bijvoorbeeld aan meer bomen en groendaken om waterval te vertragen.
Van de 300 Vlaamse gemeenten kunnen er maar 30 een hemelwaterplan voorleggen, blijkt uit de cijfers in 2022.
Dat zo weinig gemeenten een dergelijk plan hebben, is te wijten aan het feit dat de wetgeving de gemeenten niet aanzet tot de nodige stappen. Ook sancties zijn daardoor niet mogelijk. Er is maw geen wetgeving die normen vastlegt en opvolging verzekert. Lokale besturen moeten het stellen met een leidraad.
PRO wil dat de regelgeving de gemeenten verplicht om het hemelwater te beheren volgens een hemelwaterplan dat voldoet aan een aantal vastegelegde normen.
Opnieuw subsidies voor collectieve regenwaterprojecten
De Vlaamse Milieumaatschappij ondersteunt gemeenten die regenwater op openbaar domein opvangen en hergebruiken. Gemeenten kunnen hiervoor samenwerken met andere actoren zoals rioolbeheerders, Aquafin en waterbedrijven. Ook samenwerking met private partners is mogelijk. Projecten kunnen tot 75% subsidie ontvangen. Deze projectoproep is afgelopen. Een project indienen is echter niet meer mogelijk. PRO wil dat deze subsidieregeling terug wordt opgestart.
Straten ontharden
De stad Mortsel is gestart met het ontharden van straten bij de heraanleg ervan. De stad kiest daarbij voor een waterdoorlaatbaar wegdek. PRO staat hier achter en roept gemeenten op dit voorbeeld te volgen.
Overheidsgebouwen aanpassen
We willen dat de gemeentelijke gebouwen op termijn aangepast worden aan de normen van de Vlaamse hemelwaterverordening.
3. VAN MILIEURAAD NAAR KLIMAATRAAD
We willen de werking van de Milieuadviesraad verbreden en tegelijk verdiepen, een beetje naar analogie van de klimaatraad van Antwerpen. Zo willen we meer stakeholders in deze adviesraad zoals leden uit het bedrijfsleven, de kenniswereld, het middenveld en burgerverenigingen.
Ook de scope moet verbreed worden naar bijvoorbeeld ruimtelijke ordening en mobiliteit.
Dit moet leiden tot gefundeerde adviezen met de nodige expertise.