Geld moet rollen

Communisme en kapitalisme werken niet

Dat het communisme niet werkt, hoeft geen betoog meer.  Zelfs China, dat officieel nog altijd communistisch is, heeft de vrije markt toegelaten.

Maar het kapitalisme (lees: vrije markt zonder regulering) werkt ook niet.  De theorieën zijn stuk voor stuk onjuist gebleken.

De trickle down theorie blijkt niet te kloppen.  Geld dat door vermogenden wordt verdiend, verdwijnt uit de economie richting belastingparadijzen waar het vervolgens slaapt in plaats van werkt.  Men moet dus voldoende geld herverdelen richting werknemers (die ook consumenten zijn) omdat zij procentueel meer consumeren en zo geld meer laten rollen.

De privatiseringen van overheidsbedrijven zijn veelal ook mislukkingen. Klanten krijgen geen lagere prijzen, zoals beloofd, en de werknemers gaan er ook op achteruit. Enkel de aandeelhouders gaan er op vooruit.  Bovendien ontvangt de samenleving geen dividenden meer van winstgevende overheidsbedrijven (ASLK). Als overheidsbedrijven niet goed functioneren, komt dat meestal door politieke bemoeienissen en door een gebrekkig intern controlesysteem. Daar zit de oplossing, niet in privatiseringen.

Ook outsourcing (van bijvoorbeeld busdiensten van De Lijn) blijkt dikwijls een foute beslissing.  Want daar gaat vooral het personeel er op achteruit ten voordele van management en aandeelhouders van de uitvoerende bedrijven. 

De sale & lease back constructies zijn tenslotte een aanslag op het vermogen van de samenleving.  De samenleving komt er bijna altijd als benadeelde uit. 

Geld moet rollen

In het maatschappelijk en academisch debat heb je in grote lijnen twee visies die tegenover elkaar staan: de aanbodeconomen en de vraageconomen.  Deze visies zijn ook ideologisch ingedeeld: vraageconomen zijn links, aanbodeconomen zijn neo-liberaal. 

De aanbodeconomen stellen dat je voor een gezonde economie de productiezijde (industrie, dienstensector, werkgevers) moet stimuleren, met zo weinig mogelijk kosten (belastingen en lonen) en zo weinig mogelijk regels. De redenering is dat bedrijven die veel winst maken, meer kunnen investeren en zodoende meer produceren en hogere lonen kunnen uitkeren.

De vraageconomen stellen daartegenover dat je de vraagzijde moet stimuleren. Als de (consumptie)vraag stijgt, dan zal het aanbod zich daaraan aanpassen.  Daarom moet je zorgen voor koopkracht (hoge lonen en weinig taksen op goederen/diensten).

PRO vertrekt vanuit een uitgangspunt dat tussen de beiden ligt. Een economie moet streven naar toegevoegde waarde voor producenten/dienstverleners én consumenten (de toegevoegde waarde van een product of dienst is het verschil tussen de marktwaarde en de kostprijs).  En dat creëer je door geld zoveel mogelijk te laten rollen. 

Het uitgangspunt ‘geld moet rollen’ is ook een visie die meer en meer gedeeld wordt door economisten. 

Een eerlijke economie in evenwicht met mens en natuur

Het kapitalisme streeft naar zo weinig mogelijk overheidsinmenging. Dit betekent zo weinig mogelijk regels op sociaal en ecologisch vlak en zo weinig mogelijk deelname van de overheid aan de vrije markt.

Voor PRO is het duidelijk dat de vrije markt voldoende gereguleerd moet worden om sociale rechten en milieu te beschermen.

PRO vindt bovendien dat de overheid een aantal diensten moet organiseren voor iedereen en waar de private sector dan enkel nog voor een extra aanbod kan zorgen. Hierbij een aantal voorbeelden:

Mobiliteit

PRO staat achter het huidige concept: de overheid voorziet basismobiliteit door goedkoop en uitgebreid openbaar vervoer.  De overheid voorziet taxicheques voor minder mobiele doelgroepen.

Onderwijs

PRO staat achter het huidige concept. De overheid voorziet gratis kwaliteitsonderwijs zodat iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontwikkelen. 

Speciale opleidingen (luchtvaartpiloot,...) kan je betalend laten organiseren door het bedrijfsleven.

Ouderenzorg

PRO staat niet achter het huidige concept. De ouderenzorg is een typische sector met mislukte privatiseringen. Private verzorgingsinstellingen zijn commerciële bedrijven; zij streven dus zoveel mogelijk winst na.  Er zijn genoeg schrijnende voorbeelden bekend waar dit ten koste gaat van de dienstverlening naar onze ouderen en ten koste van de werknemers. 

Deze bedrijven ontvangen daarenboven per kamer/bed economische subsidies van het Vlaams Gewest.  PRO wil deze subsidies afschaffen en gebruiken om te investeren in publieke ouderenzorg.

Private ouderenzorg kan blijven bestaan als luxe. 

Eigen woning gezocht

Wonen wordt hoe langer hoe duurder, zowel voor huurders als voor eigenaars. Het aantal mensen dat een eigen woning kan verwerven, daalt daardoor jaar na jaar. 

PRO wil deze trend omkeren. Noch het Vlaamse noch het federale beleidsniveau nemen daarvoor initiatieven.  Vermits dit een technisch thema is met veel aspecten wil PRO hierover een gelote burgerraad organiseren.  De voorstellen worden dan voorgelegd aan de bevolking in een referendum.  PRO zal de goedgekeurde voorstellen overnemen.